Robobalık

Sualtı droidleri balinaları izliyor, kirliliğin izini sürüyor ve deniz mağaralarını haritalandırıyor.

Araştırmacılar, su altında yol alan canlıları izlemek üzere etkili bir yol bulmak için çalışarak yıllarını harcadılar. Yunusları işaretlemek ya da su örneği almak için tekne göndermek, etkili ancak hem pahalı hem de iş-yoğun bir yöntem. Şimdi daha iyi bir çözümü Washington Üniversitesi’nden Kristi Morgansen bulmuş olabilir: balinalardan kirli atıklara kadar her şeyi izlemek üzere gönderilebilecek, kendi kendine hareket eden robot balık.

Hala geliştirilme aşamasında, sözüm ona “robobalık” olarak isimlendirilen alet itme gücü olarak tasarlanmış benzersiz bir kuyruk kullanıyor, yaklaşık altmış bir santimetre boyunda ve insan tarafından yönlendirilmeden çalışmaya programlanıyor. Bu onlara bir grup hayvanı izlemek ya da sualtı kimyasal bulutlarının sınırlarını belirlemek gibi, bir robotun tek başına yapamadığı işlevleri yapabilmesine olanağı sağlıyor.

Morgansen hala engeller olduğunu söylüyor—robotun pillerini fazla zorlamayacak bir kablosuz iletişim sistemiyle başa çıkmak için çabalıyor—ancak ilerleme sağlıyor. Morgansen robotun yeni görevini çoktan tayin etmiş: bir kopek balığını takip etmek.

— Çeviri: Eray Çağlayan

Kaynak: Conservation Magazine - Vol. 9 No. 4 | October-December 2008,S 38.

Düşünceyi Okumak

Küçücük bir nöro kaydedici, hayvanlar yaşadıkları alanlar arasında yol alırken zihinsel etkinliklerini kaydediyor.

Alexei Vyssotski’nin hayvanların beyin dalgalarını izlemek için yeni bir yöntem araştırması, 2002 yılında ev güvercinlerinin (Columba livia) yönlerini nasıl tayin ettiğini anlamaya çalıştığı sırada başlıyor. Zürih Üniversitesi’nde araştırmacı olan Vyssotski, kuşların beyin etkinliklerinin yönlerini bulurken kullandıkları işaretlerle karşılaştıklarında nasıl değiştiğini görmek istemiş. Laboratuarda çalışırken elde ettiği beyin dalgalarını izlemek çok kullanışsız, bunun için serbestçe uçan kuşlara takılabilecek bir aygıta ihtiyaç duymuş.

Altı yıl sonra Vyssotski bir çözüme ulaşıyor: hayvanların çevreleriyle etkileşimleri hakkında çok önemli yeni bilgiler sağlayabilecek, kaplandan fareye her şeyi izleyebilecek kadar küçük ve taşınabilir bir yüksek teknolojik aygıt.

“Nöro kaydedici” olarak isimlendirilen cihaz yaklaşık iki gram ağırlığında ve küçücük bir hafıza kartı içeriyor. Onu kullanmak için, araştırmacılar önce hayvanı hareketsiz kılıyorlar ve sonra elektrotları, nöro kaydediciyi ve vücuduna bir yer belirleyici yerleştiriyorlar. Aygıt daha sonra, hayvan yaşam alanında hareket ettikçe beyin dalgalarının nasıl değiştiğini kaydediyor. Aygıtın pil bittiğinde araştırmacılar hayvanı tekrar yakalıyorlar, hafıza kartındaki bilgileri alıp veriyi inceliyorlar.

Nöro kaydedici, şu ana kadar güvercinler üzerinde test edildi. Şimdi, uzun mesafeli uçuşlar sırasında uyuyup uyumadığını belirlemek üzere küçük firkateyn kuşlarını (Fregata minor) da içeren çeşitli deneylerde kullanılmak üzere hazır. Vyssotski’ye göre, bu ve diğer davranışları anlamak bilim adamlarının sadece hayvanların nasıl işlediklerini görmeye değil, hangi çevresel şartların onların gelişimi için gerekli olduğunu anlamalarına da yardımcı olacak.

— Çeviri: Eray Çağlayan

Kaynak: Conservation Magazine - Vol. 9 No. 4 | October-December 2008,S 35.

İki çeviri

Society for Conservation Biology'nin Conservation Magazine'inden 2008 yılında Doğa Dergi için çevirdiğim iki konu vardı. Bu süre zarfında ne Doğa Derği tekrar yayınlanabildi ne de benim çeviriler bir yayında yer buldu. Bilgisayarın tozlu kenar file'larında duracağına burada bulunsun dedim. Belki birileri denk gelir ve okumak ister. "Düşünceyi Okumak" ve "Robobalık" başlıklarını taşıyan bu konuları sırasıyla yayınlıyorum.